Amaç ve Ana Konular

Artık uzmanlar, oryantalizm/şarkiyatçılık yerine “şark araştırmaları” ya da “bölge araştırmaları” ismini tercih etmektedirler. Bu tercihin sebebi, “[ş]arkiyatçılık teriminin -hem çok muğlak ve genel olmasından hem de ondokuzuncu yüzyıl ile yirminci yüzyıl başı Avrupa sömürgeciliğinin kibirli yönetici tutumunu anıştırması”dır (Said, 1999: 12). Fakat adlandırmada farklı isimler tercih edilse de, oryantalizm, Doğu ve Doğu’ya ait şeyler hakkındaki doktrin ve tezleri ile akademi dünyasında varlığını sürdürüyor. Günümüzde bilim alanındaki pek çok tartışmaya; özcülük, önyargı, kurgusal bir tarih vesaire eleştirilerine; olgusal birçok ifadenin yanlışlığının ispatlanmasına rağmen oryantalizmi, doğrular söylendiğinde patlayacak bir balon gibi de görmemek lazımdır. Bu dünyalar ve toplumlar arasındaki mücadele devam ettiği müddetçe oryantalist söylem yeni biçimler alarak bir şekilde kendisini hatırlatıyor, hatırlatmaya da devam edecek gibi gözüküyor.

Dolayısıyla da varlığını bizim gibi oryantalist araştırmalara konu edinilen coğrafyalara varlığını ve etkisini hala hissettiren; Said tarafından, yapı bozumunu uğratılarak büyük ölçüde ideolojik bir arkaplanla çalıştığı, geçmişte sömürgecilerin olduğu gibi bugün de batının siyasi ve ekonomik çıkarları bağlamında faaliyet gösterdiği ortaya konulan oryantalizm bu özelliği incelenmeyi ve tartışılmayı hak eden alanlardan biri olmayı sürdürmektedir.

Bu bağlamda sempozyumda aşağıdaki konular açıklığa kavuşturulmaya çalışılacaktır:

a)  Akademik bir disiplin olarak oryantalizmin bağlamı: Sanayileşme, Modernlik, sömürgecilik  

b) Bilimsel/nesnel bilgi olarak oryantalist bilgi vs ideolojik/siyaset-bağımlı/temelli bilgi olarak oryantalist bilgi… Oryantalist bilginin ‘avrupa-merkezci’, ‘batı-merkezci’ karakteri… 

c) Edward Said’in Şarkiyatçılık’da sergilediği oryantalizmi ele alış biçiminin kritiği, 

ç) Edward Said sonrasında oryantalist çalışmaların durumu, 

d) Oryantalizm eleştirilerinin muhteva, kapsam ve çeşitlilik bakımından değerlendirilmesi,

e) Oryantalist bilgi karşısında ‘Doğulu’ toplumlar: Doğulu toplumlarda oryantalist tanımlamaların dışında milli/yerel tarihyazımı tecrübeleri/tartışmaları, 

f) Tarih, sosyoloji, filoloji, kültürel çalışmalar, mitoloji, dinler tarihi gibi alanlarda oryantalizmden bağımsız mahalli bir bilgi üretiminin imkânı,

g) İngiltere, Fransa, Almanya, Hollanda, İspanya, İtalya ve Rusya gibi farklı Batılı ülkelerin oryantalist bilgi üretme tecrübeleri, kurumları, çalışmaları…

h.Oryantalist çalışmalara konu edinilen Hindistan, Çin, Japonya ve Afrikaların oryantalizme nasıl baktıkları.

i. Said sonrası (dini ilimler: İslam tarihi, Hadis, Kuran, Fıkıh, tasavvuf; İslam toplumu-modernleşme, sekülerleşme, demokrasi ve terör ilişkilerine vs. dair) İslam çalışmalarının öncekilerden farklı bir şekilde yapılıp yapılmadığı; yapılıyorsa bu farklılığın ne olduğu ve bu bağlamında üretilmiş olan çalışmaların ele aldıkları konular bakımından Said-öncesi oryantalist çalışmalardan farklı sonuçlara ulaşıp ulaşmadıkları.